Weet je nog... toen? Aan zee?

Sven: ‘Daarom dienden we bij Iedereen Verdient Vakantie het project “Kom uit je Kot” in*. Daarmee willen we twee doelstellingen bereiken: onze gezinnen vakantiemogelijkheden aanbieden en als organisatie zelf een vrijetijds- en daguitstapaanbod doen voor kinderen en jongeren. Daar zijn we nu volop mee bezig. Voorheen bekostigden we alles zelf, met spaghettislagen en De Warmste Week. De medewerkers van Radar vzw doen dat met plezier allemaal op vrijwillige basis. Dankzij de extra middelen kunnen we in deze rare tijd bestendigen wat we al deden, en meer proberen te doen.’

Sven komt helemaal op dreef wanneer hij vertelt over Radar vzw, en zijn werk hierin. ‘De laatste jaren zien we meer en meer dat gezinnen met verschillende problemen tegelijk kampen. De maatschappij legt de lat hoger. Er wordt veel meer verwacht van mensen. Tegelijkertijd zijn de sociale netwerken van de gezinnen minder sterk en is er minder hulp onder elkaar. Er zijn ook vluchtelingengezinnen bijgekomen, waarbij bijvoorbeeld de vader niet aan werk geraakt omdat hij de taal nog niet spreekt, waardoor er geen inkomen is, waardoor hun huis op het spel komt te staan. Vicieuze cirkels, die we met onze begeleiding proberen te doorbreken. Eigenlijk zijn wij in niks gespecialiseerd, maar we weten wel van alles iets.’

Thuisbegeleiding geeft Sven het meeste voldoening, omdat alle mogelijke problematieken aan bod komen. Dat maakt het uitdagend, zegt hij. ‘De vragen en de dynamieken zijn telkens anders. Het zijn lange trajecten met de gezinnen, met ups en downs, waarbij we samen proberen de positieve momenten te blijven zien. Wanneer er aan het eind van zo’n traject resultaat is, geeft me dat enorme voldoening. Mensen opnieuw op de rails zetten, zodat ze verder kunnen, daar draait het allemaal om.’

De mensen terug buiten krijgen. Dat is de uitdaging. Na maanden samen leven op een appartement, in werkloosheid, met thuis zittende kinderen. Sven: ‘Wat voor velen evident en gewoon is – naar zee, op de trein, een pretpark bezoeken, kamperen – is voor onze gezinnen meestal een once in a lifetime mogelijkheid. Dan komt zo’n jongen van tien na de vakantie op school, en vraagt de meester aan de leerlingen wat ze gedaan hebben tijdens de vakantie. Wel, ook daarom organiseren wij zoveel mogelijk activiteiten. Gaan zwemmen, naar Pari Daiza, De Gavers. Zodat die jongen ook vakantieverhalen te delen heeft.’

‘In onze begeleiding vertrekken we altijd van een blanco blad. Al hebben we alle informatie over een gezin, we willen alle kansen geven en niet vertrekken vanuit vooroordelen. Alleen zo kan je vertrouwen krijgen en verandering creëren.’ Daar is Sven van overtuigd. ‘Wij proberen te zien wat wel nog werkt. We beginnen met kleine, praktische zaken aan te pakken: helpen met OCMW-uitkering, werk, huisvesting. Die dingen maken een gigantisch verschil. Dat creëert vertrouwen, en geeft de mogelijkheid om ook moeilijkere thema’s bespreekbaar te maken.’

‘Corona heeft op dat vlak eigenlijk ook wel wat positieve aspecten: onze gezinnen kregen laptops ter beschikking of activiteitendozen voor de kinderen. Een mama die een laptop aan de kinderen kan geven, dat is fenomenaal. Eigenlijk is dat waar het over gaat: onze gezinnen ondersteunen om hen aansluiting bij “het gewone” te laten maken. Kunnen participeren aan het gewone leven, dàt versterkt mensen.’

Radar vzw werkt al jaren met de mogelijkheden van Iedereen Verdient Vakantie. Sven is helemaal overtuigd: ‘Op uitstap met gezinnen, of tijdens vrijetijdsactiviteiten met kinderen en jongeren, krijgen we een ander beeld van het gezin of de jongere. In de gezinscontext zit de stress van de dagelijkse problemen in de weg. Je ziet vooral de conflicten, de ruzies, of het ‘moeilijke’ gedrag van een kind. Wanneer we samen met gezinnen op stap zijn, gaan ouders in gesprek met andere ouders, ze wisselen tips uit omdat ze elkaars situatie herkennen. Kinderen die het lastig hebben spelen plots wel samen en komen tot rust. Een meisje met psychiatrische problematiek komt uit haar isolement. Het beeld dat je hebt van een gezin of jongere wordt genuanceerd.’

Voor een gezin met negen kinderen kon Radar vzw een weekend naar Center Parcs mogelijk maken. Ze waren nog nooit als gezin ergens naar toe geweest. Voor het eerst konden ze samen op het gemak eten en toffe dingen doen...

Sven: ‘Bij mij moet je niet afkomen met het idee dat gezinnen in armoede eerst hun hele boel op orde moeten hebben alvorens ze op vakantie mogen gaan. Het is net door uit het dagdagelijkse even weg te kunnen, dat ze stappen verder geraken. Vakantie zorgt voor een nieuwe dynamiek thuis, en biedt mogelijkheden om in de thuissituatie verandering te brengen. Zo hadden we een gezin dat er niet in slaagde om structuur te brengen in het huishouden. Op uitstap naar zee zien we de mama heel georganiseerd vertrekken. Ze had alles prima geregeld voor haar gezin. Wanneer we na de uitstap bij hen op huisbezoek zijn, en het gaat wat moeilijker, zeggen we: Weet je nog... toen? Aan zee? En we zijn terug vertrokken.’

* In 2020 konden organisaties een project indienen in het kader van #ontdekkingtroef. Goedgekeurde projecten kregen een subsidie om vakantie tijdens de coronaperiode mogelijk te maken voor mensen in armoede en andere kwetsbare situaties.